Σάββατο 23 Μαρτίου 2024
21:00
Κύκλος | Μουσικό Θέατρο
Αίθουσα «Ανδρέας και Μαρία Καλοκαιρινού»
Η Σαρλότ, οπερατικό µονόδραµα για µεσόφωνο, ηθοποιό, µουσικό σύνολο, µαγνητοταινία και ζωντανά ηλεκτρονικά είναι το πρώτο έργο µουσικού θεάτρου της Λίνας Ζάχαρη. Τη σκηνοθεσία υπογράφει η µεγάλη κυρία του ελληνικού θεάτρου Ρούλα Πατεράκη, ενώ τον ρόλο της Σαρλότ ερµηνεύει η Ιωάννα Φόρτη.
Βασισµένη στα Πάθη του νεαρού Βέρθερου του Γ.Β. φον Γκαίτε και τα Αποσπάσµατα του ερωτικού λόγου του Ρολάν Μπαρτ, η Σαρλότ έχει στο κέντρο της προβληµατικής της τη µη δικαίωση της επιθυµίας.
Η ηρωίδα (στο πρόσωπο της οποίας συµβολοποιείται η ίδια η επιθυµία) βυθισµένη σε όχι συνεχές, αλλά ακίνητο πένθος από την αυτοκτονία του αγαπηµένου της Βέρθερου εξοµολογείται τον έρωτά της για εκείνον µέσα σ’ ένα υπερβατικό παραλήρηµα όπου η ίδια αναµετριέται µε τα όριά της. Μέσα σ’ ένα σκοτεινό δωµάτιο, που η ίδια οριοθετεί και παγιδεύει τον εαυτό της, συνειδητό - ασυνείδητο, αλήθεια - φαντασίωση, πράξη - µετάπραξη συγχέονται σ’ ένα ρευστό µουσικό περιβάλλον.
Σε αυτή την πρόσ-τυχη, κατά τον Ζωρζ Μπατάιγ, κατεύθυνση που τσαλακώνει την εικόνα της «νεαρής Παναγίας» (µε την οποία πολλοί µελετητές συγκρίνουν τη Σαρλότ) δικαιώνεται όχι µόνο η αλήθεια της ηρωίδας και η άποψη ότι ο θάνατος του Βέρθερου συµβολίζει τον θάνατο της µονογαµίας, αλλά και η ίδια η οντολογία της λυρικής τέχνης: ο άνθρωπος τραγουδά ή ουρλιάζει όταν ο λόγος πια δεν επαρκεί.
Το έργο είναι δοµηµένο σε δεκατέσσερις (14) ενότητες / σκηνές αποτελούµενες από µια πράξη και µια µετάπραξη η καθεµία, µε το εννοιακό αυτό δίπολο να αποτελεί τον πυρήνα του έργου. Κατά τη διάρκεια των πράξεων η ερµηνεύτρια επιτελεί αυστηρά τον ρόλο της ηρωίδας όπως αυτός υπαγορεύεται από το µουσικό υλικό, ενώ στις µεταπράξεις αναµετριέται µε εξωµουσικές υπερβάσεις προχωρώντας αποδεσµευµένη από το προσωπείο της Σαρλότ πέρα από την τρέχουσα καθολική λογική που χαρακτηρίζει την τέχνη του λυρικού τραγουδιού και του µουσικού θεάτρου. Κατά τη διάρκεια των µεταπράξεων το ηχητικό περιβάλλον δηµιουργείται από ηχητικά φάσµατα που προκύπτουν από τη ζωντανή ηλεκτρονική επεξεργασία του προηχογραφηµένου σε µαγνητοταινία φωνητικού υλικού των πράξεων.
[Για το δίπολο πράξης - µετάπραξης: Κάθε ζωντανή τέχνη εξακολουθεί να γεννά µια καθολική λογική που τροφοδοτείται από ένα σύνολο χαρακτηριστικών δράσεων. Κάθε φορά που µια δράση εκτελείται σκόπιµα, για να εναρµονίζεται µε την τρέχουσα καθολική λογική που χαρακτηρίζει την τέχνη, η δράση αυτή είναι µια πράξη, δηλαδή µια δράση σκόπιµη και χαρακτηριστική. Κάθε φορά όµως που µια δράση εκτελείται σκόπιµα αλλά για να προχωρήσει πέρα από την τρέχουσα καθολική λογική που χαρακτηρίζει την τέχνη, η δράση αυτή είναι µια µετάπραξη ή µια δράση σκόπιµα µη χαρακτηριστική: µια µετα¬δράση. Στις λεγόµενες παραστατικές τέχνες, κάθε δράση που απαιτεί από τον εκτελεστή της να προχωρήσει πέρα από την τρέχουσα λογική του µέσου στο οποίο ανήκει, απαιτεί απ’ αυτόν να προχωρήσει πέρα από τη λογική του πεδίου δράσης του. Η δράση αυτή είναι µια µετάπραξη και είναι σκόπιµα µη χαρακτηριστική. Μία µετάπραξη είναι µια κατάρρευση, ένα βούλιαγµα, µια ένταση κάτω από την επιφάνεια ενός απλού [εκφραστικού] µέσου, που απειλεί το ίδιο το φράγµα του νοήµατος αυτού του µέσου. Μία επίθεση ενάντια στη λογική της σχέσης του εκτελεστή µε το ίδιο του το εκφραστικό µέσο. Μία παραβίαση εκ των έσω µιας απλής κατάστασης πραγµάτων. Ή µια εκλεπτυσµένη κι επιδέξια πίεση πάνω από το φράγµα του νοήµατος που κάθε σύστηµα δηµιουργεί για την ίδια του την αυτοσυντήρηση. Η πράξη αντιπροσωπεύει µια δράση που ανήκει σε µια ορισµένη λογική. Η µετάπραξη αντιπροσωπεύει µια δράση που απειλεί τη λογική αυτή ή ίσως την ξεπερνά. Είναι αντίθετες (αλλά) και προϋποθέτουν η µία την άλλη αµοιβαία.]
Συντελεστές
Σύνθεση: Λίνα Ζάχαρη
Λιµπρέτο: Λίνα Ζάχαρη (βασισµένο στα Αποσπάσµατα του ερωτικού λόγου του Ρολάν Μπαρτ, µτφρ. Βασίλης Παπαβασιλείου)
Σκηνοθεσία: Ρούλα Πατεράκη
Μουσική διεύθυνση: Μυρσίνη Χατζηκωνσταντή
Στον ρόλο της Σαρλότ η Ιωάννα Φόρτη
Συµµετέχει επταµελές µουσικό σύνολο
